Over de impact van het malafide handelen door notarissen in het vennootschapsrecht
In opdracht van het RIEC Amsterdam-Amstelland doet Bureau Beke onderzoek naar de impact van het malafide handelen van notarissen in het vennootschapsrecht op het notariaat en andere relevante actoren die betrokken zijn bij het voorkomen en tegengaan van witwassen.
Concreet gaat het om het bewust en onbewust malafide handelen bij het opzetten van frauduleuze en/of criminele ondernemingen. Notarissen kunnen in hun dagelijks werk geconfronteerd met complexe belangenverstrengeling. Enerzijds hebben zij de taak iedere burger met een verzoek bij te staan en is voor hen als ondernemer klantvriendelijkheid, onpartijdigheid en integriteit van groot belang. Dit laat zich onder andere vertalen in een strikte geheimhoudingsplicht. Anderzijds zijn notarissen door de overheid aangewezen als poortwachter in het voorkomen en tegengaan van witwassen. Dit laat zich onder andere vertalen in de meldingsplicht van ongebruikelijke transacties. Hoe deze twee plichten met elkaar te verenigen zijn, is een complex vraagstuk. In de praktijk wordt gesignaleerd dat frauduleuze en criminele ondernemingen ogenschijnlijk eenvoudig kunnen worden opgericht. Het notariaat heeft een unieke positie bij de oprichting van ondernemingen en bij de overdracht van rechtspersonen, wat de complexiteit van de rol van het notariaat versterkt.
Met dit onderzoek wordt gepoogd een groter inzicht te krijgen in de werkprocessen en hierbij behorende knelpunten rondom de poortwachtersrol van notarissen in het vennootschapsrecht. We brengen in beeld hoe de poortwachtersrol wordt vervuld en welke ontwikkelingen hierin zichtbaar zijn.
Met behulp van een combinatie van uiteenlopende onderzoeksmethoden wordt inzichtelijk gemaakt wat de impact is van het malafide handelen van notarissen op het notariaat en op andere relevante actoren die betrokken zijn bij het voorkomen en tegengaan van witwassen.
We starten met literatuuronderzoek gecombineerd met een open bronnenonderzoek (media en rechtspraak). Vervolgens wordt geregistreerde data van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) en Bureau Financieel Toezicht (BFT) geanalyseerd. Gezien de gevoeligheid van het onderwerp wordt veel waarde gehecht aan de veldfase, waarin we een landelijke survey uitzetten, spreken met stakeholders en bestaande casuïstiek analyseren. Tot slot beleggen we twee focusgroepen en schrijven we het eindrapport.
Opdrachtgever
RIEC Amsterdam-Amstelland
Onderzoeksteam
Henk Ferwerda, Richard Staring, Ellen Harbers
