Een onderzoek naar daderprofielen, werkwijzen en kansen voor de aanpak van aankoop- en (bank)helpdeskfraude
In de afgelopen decennia is de omvang van online criminaliteit sterk toegenomen. Er is een onderscheid te maken tussen cybercriminaliteit en gedigitaliseerde criminaliteit. In dit onderzoek ligt de focus op twee gedigitaliseerde criminaliteitsvormen: aankoopfraude en (bank)helpdeskfraude. Concreet is het doel om beeld te krijgen van alle typen daders, hun modus operandi en de criminele netwerken en samenwerkingsverbanden waar zij in zitten. Verder moet het onderzoek bijdragen aan een verbeterde aanpak. Concreet willen we kansrijke barrières in beeld brengen die opgeworpen kunnen worden ter preventie, verstoring, opsporing en vervolging. Ook willen we inzicht krijgen in kansrijke interventies die daderschap kunnen voorkomen.
In opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) willen we met dit onderzoek antwoord geven op drie onderzoeksvragen:
- Op welke manieren worden (de belangrijkste) vormen van aankoopfraude en (bank)helpdeskfraude uitgevoerd, en welke technische, sociale en netwerk-skills zijn nodig om succesvol te zijn als fraudeur?
- Welke daderprofielen passen bij deze beschreven fraudevormen en benodigde skills en in hoeverre zijn deze uniek voor online fraude?
- Kunnen de verschijningsvormen en daderprofielen in een afwegingsmodel worden geïntegreerd, dat bijdraagt aan het formuleren van effectievere interventies om online fraude tegen te gaan, en zo ja, hoe ziet dat model er dan uit?
Voor het onderzoek maken we gebruik van zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden. Het gaat om een wetenschappelijke literatuurstudie, een inhoudsanalyse op het dark web en sociale media, een netwerkanalyse waarvoor bijna 1.900 unieke verdachten van bankhelpdeskfraude aan de basis staan, interviews met daders, interviews met experts en Organised Crime Labs (OCL’s).
Opdrachtgever
WODC
Onderzoeksteam
Henk Ferwerda, Joey Wolsink, Juno van Esseveldt en Emma Derksen
