Henk Ferwerda ging in gesprek met Sander Dekker van het Dagblad van het Noorden over de intimidatie en bedreigingen in het criminele milieu, terwijl aanslagplegers ‘nog maar net komen kijken.’ Lees hieronder het artikel.
Winschoten – Een café in Winschoten beschieten of een pui opblazen in het centrum van Groningen. Intimidatie en bedreigingen in het criminele milieu nemen zwaardere vormen aan, terwijl aanslagplegers ‘nog maar net komen kijken.’
Sander Dekker
Dat zegt Henk Ferwerda, criminoloog bij Bureau Beke dat onderzoekt en adviseert op het gebied van veiligheid en criminaliteit. ,,Die jongens denken allemaal dat ze Robin Hood zijn. Ze hebben het gevoel dat zij het écht gaan maken in het drugscircuit, maar vaak zijn ze niet meer dan ‘soldaten’ die worden geronseld door de grote jongens in de criminele netwerken. Sommigen worden gewoon misbruikt.’’
Ferwerda kan niets concreets zeggen over het opgelaaide drugsgeweld in Groningen en Winschoten. Het verhaal van een kleine oprukkende drugsdealer die niet wordt gepikt door gevestigde netwerken, kan hij bevestigen noch ontkennen. ,,Het is de taak van de overheid en de politie zo snel mogelijk duidelijk te krijgen wat hier de redenen voor zijn en wie erachter zitten.’’
Op door de politie gedeelde camerabeelden is te zien hoe twee op het oog jonge jongens proberen een pand in Winschoten te beschieten. De één houdt het weigerende wapen verdekt in de richting van het doelwit, de ander filmt het met zijn telefoon. ,,Dat zij relatief jong zijn, is niet bijzonder’’, zegt Ferwerda. ,,De uitvoering van dit soort acties wordt nooit door de grote jongens zelf gedaan.’’
Dat burgemeester Cora-Yfke Sikkema van Oldambt besloot een streep te zetten door de Nacht van Winschoten, begrijpt de criminoloog. ,,Veiligheid gaat voor als je nog niet volledig zicht hebt op wat er speelt. Al is mijn ervaring dat vetes waar nu over gesproken wordt, niet op dit soort plekken worden uitgevochten. Dat gaat meer in het geniep.’’
Hij spreekt van het LinkedIn van de misdaad, een vergelijking met het netwerkplatform voor bedrijven en werknemers. ,,Een gesloten systeem, waar iemand met een of twee clicks in contact kan komen met iemand die wel hand- en spandiensten wil verrichten, omdat die status wil verkrijgen in de hiërarchie.’’ Over het algemeen kwetsbare jongens, zegt Ferwerda. ,,Maatschappelijk niet geslaagd, makkelijk beïnvloedbaar, met een verstrooide thuissituatie in wijken die kraamkamers zijn voor de misdaad.’’
Jonge gasten die zich onaantastbaar wanen, ziet Ferwerda. ,,Ze voelen de pakkans onvoldoende. Daarom is het ook zo van belang dat justitie deze jongens, maar ook de ‘grote vissen’ weet te pakken. Daarvoor moeten ze alles op alles zetten.’’
‘Dit soort acties wordt nooit door de grote jongens zelf gedaan.’
Onlangs trok de gemeente Oldambt driekwart miljoen euro uit om tieners in Winschoten – het gaat om enkele tientallen, inclusief circa twaalf kopstukken – weer op het rechte pad te krijgen. Het lijkt voorlopig op hulp die te laat op gang is gekomen.
Bij de incidenten in de provincie ziet de criminoloog ontwikkelingen die ook elders in het land spelen: drugsnetwerken die verder verharden. ,,Bedreigingen en intimidaties door een explosief aan een deur of een winkelpui te hangen, dat was vroeger uitzonderlijk. Een professionele klus. Maar de voorbije maanden hebben we jonge aanslagplegers gezien die heel makkelijk aan explosieven komen die enorme schade aanrichten.’’
Ferwerda wijst naar de opmars van zwaar illegaal vuurwerk de laatste jaren. ,,Het is niet meer hard siervuurwerk. Knoop een paar Cobra-staven aan elkaar en je hebt een handgranaat. Daar moeten we heel scherp naar gaan kijken.’’
In 2022 werd bijna 684.500 kilo verboden vuurwerk in beslag genomen, een verdriedubbeling ten opzichte van een jaar eerder. Heftig, vindt Ferwerda. ,,Het maakt de situatie ook meteen een stuk gevaarlijker. De meeste mensen zullen nooit worden beschoten als ze niets met een drugsrel te maken hebben. Maar als zo’n bom afgaat bij je buurman of onder je appartement, heb je een probleem.’’
Het moet mensen er niet van weerhouden om de politie van tips te voorzien, meent Ferwerda. ,,Het is haast een burgerplicht je mond open te doen. In dit soort situaties kan de politie alle hulp van inwoners gebruiken. En dat kan zonder dat criminelen daar achter komen, via bijvoorbeeld Meld Misdaad Anoniem.’’
