Van snappen naar c(r)ashen
Door Emma Derksen
‘Ik had nu rijk kunnen zijn’, zeg ik grappend tegen mijn collega’s. Maar grappig is het eigenlijk niet. Doordat mijn nepaccount op Snapchat in korte tijd door het online sexting-algoritme is opgeslokt, krijg ik niet alleen ongewenst dick pics te zien. De ondertitel van mijn vorige column luidde ‘Hi. Hoeveel voor je tieten’, maar inmiddels heb “ik” veel andere aanbiedingen gekregen, maar deze gaan verder. Veel verder zelfs. ‘What happens online, stays online’ gaat voor de content die ik nu aan het licht wil brengen niet op.
Allerlei illegale content komt elke dag binnenstromen, maar in deze column wil ik me focussen op het online ronselen via Snapchat. Dit keer specifiek voor vrouwelijke doelwitten, aangezien ik vanuit een vrouwelijk nepaccount actief ben. Om maar meteen concreet te worden: de verzoeken van sugardaddy’s en andere gegadigden vliegen me om de oren. De verzoeken richten zich grotendeels op seksuele diensten. Wat goed is om te weten: het is niet duidelijk welke leeftijd mijn account heeft. Daaruit maak ik op dat voor veel zoekenden het begrip “minderjarig” niks betekent. De uitvragen variëren van een simpele vraag: ‘Heb jij zin in een leuke spannende date? Vergoeding bespreekbaar’ tot een compleet aanbod met een gedetailleerde beschrijving van functie, arbeidsvoorwaarden en salaris. Ik presenteer:
‘Ik wil jullie daggoe* zijn tegen betaling. 1 uur 100 euro. 2 uur 200 euro.
Langer bespreekbaar. Alleen serieuze dames’
‘Ik zoek een meid tussen de 18 en 20 die in twee uurtjes tijd 1000 euro wil verdienen.
Ik ben bloedserieus en geen scam.’
‘Ik betaal. Neuken. Je mag zelf bedrag kiezen’
Eerdere voorbeelden zijn de meer simpele uitvragen. Vanwege het risico van herleidbaarheid zal ik de meer uitgebreide “vacatures” globaal beschrijven in plaats van daadwerkelijk quoten.
Een account is op zoek naar zowel dames als heren die aan “high class begeleiding” willen doen. Je wordt gekoppeld aan maximaal twee zakenmannen of -vrouwen; de mate van intimiteit bepaal je zelf. De begeleiding kan variëren van één op één afspraken tot zakelijke evenementen of familiezaken. Vrijwel alles is inbegrepen: vervoer, kleding, haarstyling, make-up en schoenen. Het salaris hangt af van het type klant en of je kiest voor een date mét of zónder intimiteit. Een date van 24 uur levert minimaal 1500 en maximaal 25.000 euro op. De vacature geeft geen uitsluitsel over een minimaal vereiste leeftijd.
Er wordt duidelijk aangegeven dat sommige aanbiedingen fulltime “witte” banen zijn, maar sommige banen worden ‘zwart’ of ‘grijs’ aangeboden. Een aantal uitvragen is in het Engels, zoals: ‘Models wanted! Work from home! Insane rates of Pay! Sign up & have a look! Send me a message once you’re in and you’d like to proceed.’
Toen ik dit voorbij zag komen, was mijn eerste gedachte: lees ik dit nou goed? Een bedrag tussen de 1.500 en 25.000 euro. Dat moét wel nep zijn, toch? Stel dat het een echt aanbod is. Dan kan je binnen 24 uur een stuk rijker worden, maar ten koste van wat precies? Stel dat het nep is en je gaat er op in. Wat zijn de gevolgen? Loopt het met een sisser af? Word je slachtoffer van seksuele uitbuiting? Kom je in de mensenhandel terecht? Alles aan deze verzoeken schreeuwt: illegaal sekswerk. Het roept een gedachtegang op die leidt tot nare scenario’s die voor sommige personen – waaronder jongeren – misschien wel werkelijkheid worden.
Blijkbaar is dit fenomeen al een hele tijd gaande. Het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel deed tussen 2017 en 2020 al een onderzoek naar de rol van online platformen bij binnenlandse seksuele uitbuiting van minderjarigen. Zij identificeerden op basis van registraties en strafrechtelijke onderzoeken maar liefst 39 platforms die een rol spelen in seksuele uitbuiting, waaronder het rekruteren van minderjarigen. De slachtoffers zijn voornamelijk meiden, met een leeftijd van 12 tot en met 17 jaar. Daarop volgde nog meer onderzoeken die het fenomeen van mensenhandel en misbruikzaken via sociale media blootlegden (zie hieronder voor de onderzoeken). Wat “mijn” account tegenkomt, is eigenlijk dus niks nieuws. Ik vroeg me af, waarom is dit fenomeen dan niet breder bekend? Ergens begrijp ik het, want ik moet wel de rafelranden van sociale media opzoeken om hier mee in aanraking te komen. Aan de andere kant kost het me zo weinig moeite om bij deze rafelranden te geraken, dat ik wel noodzaak zie in het onderwijzen van jongeren in het gebruik van sociale media. Door ouders bijvoorbeeld, of door onderwijsinstellingen.
Ik zeg dan wel grappend ‘Ik had rijk kunnen zijn’, maar voor sommige meiden die een stuk jonger of kwetsbaarder zijn dan ik, kan dit soort content enorm risicovol zijn. Binnen twee uur duizend euro verdienen met een “spannende date” versus €7,03 per uur voor vakkenvullen in de supermarkt. Wat klinkt ‘beter’ in de oren van een puber?
* Daggoe is straattaal voor ‘hond’. In deze context gaat het waarschijnlijk om een onderdanige rol aannemen.
Over deze column
Als onderzoekster richt ik me voornamelijk op jeugdcriminaliteit en de vraag waarom jongeren crimineel actief worden. Dat doe ik uiteraard ook online. Het doel van het professioneel online struinen? Meer inzicht krijgen in risicovolle elementen die sociale media meebrengen voor jongeren. Hiervoor begeef ik me bijvoorbeeld op Snapchat met een vrouwelijk nep-profiel. Op verschillende platforms bestudeer ik het online gedrag van mensen via participerende observatie. Daarbij beperk ik me tot het versturen of accepteren van vriendschapsverzoeken en stuur dus zelf geen foto’s of chatberichten.
Voor de geïnteresseerden:
Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel (EMM)
Rol van online platformen bij seksuele uitbuiting
Centrum Kinderhandel & Mensenhandel (CKM)
Onzichtbare slachtoffers van mensenhandel in 2023
Nederlands Forensisch Instituut (NFI)
Steeds meer misbruikzaken met pubers beginnen bij sociale media
Deze column is van Emma Derksen, onderzoeker bij Bureau Beke. De mening en opvattingen die in deze column worden geuit vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs de standpunten van Bureau Beke. Deze column is bedoeld om inzicht te bieden vanuit het perspectief van een onderzoeker.
